Về mặt tự nhiên, sự phân bố của các loài sinh vật (động vật, thực vật) phụ thuộc vào phân bố địa lý của nhiều loài và được giới hạn bởi các hàng rào tự nhiên do chính các yếu tố môi trường và khí hậu. Các đại dương, sa mạc, đỉnh núi, và những dòng sông đều là những hàng rào ngăn cản sự di chuyển phát tán của các loài. Do sự cách ly địa lý, quá trình tiến hóa được phân ly theo nhiều hướng khác nhau tại các vùng của trái đất. Các hòn đảo, những nơi cư trú biệt lập cách ly hoàn toàn có xu hướng phát triển các loài đặc hữu.

Tuy nhiên, con người khi tác động vào tự nhiên đã làm thay đổi cơ bản đặc tính cách ly này bằng việc di chuyển phát tán các loài khác nhau trên phạm vi toàn cầu. Trong lịch sử, con người đã đem cây trồng và vật nuôi từ những khu vực này sang khu vực khác khi xây dựng những nơi định cư mới và chinh phục thuộc địa mới (của người châu Âu). Các động vật như dê, lợn, thỏ, mèo, chó được các thủy thủ châu Âu mang đến những hòn đảo vốn không phải là nơi cư trú của chúng để nuôi làm thực phẩm do đó hiện nay, đã có một lượng lớn các loài, do vô tình hay cố ý, được đem đến những khu vực không phải là nơi cư trú gốc gác của chúng.[2]

Do sự giao thương giữa các nước ngày càng mở rộng trong điều kiện nền kinh tế và giao lưu toàn cầu, những điều kiện để các loài ngoại lai nhập cảnh càng dễ dàng hơn bằng con đường chính ngạch hoặc buôn lậu, nhiều loài sinh vật lạ trên thường được nhập với mục đích phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, nhưng cũng có thể là hành động có chủ ý. Một số loài thích nghi nhanh với môi trường các quốc gia mà chúng xâm nhập chúng sẽ phát triển mạnh và dễ dàng trở thành loài xâm lấn hay sinh vật lạ xâm lấn.[3]

Hiện tượng xâm lấn của sinh vật lạ có thể diễn ra một cách chủ động hoặc bị động, tự nhiên hoặc nhân tạo, do mưa, gió, bão, do dòng nước sông suối, biển, phát tán nhờ chim, thú, côn trùng, hoặc do hoạt động trao đổi văn hóa, buôn bán hàng hóa, vật nuôi cây trồng, hoặc do hoạt động giao thông vận tải. Các loài sinh vật lạ xâm lấn là mối đe doạ nghiêm trọng đối với các loài sinh vật bản địa, cạnh tranh lấn chiếm nơi cư trú, thức ăn và lây lan dịch bệnh cho các loài sinh vật bản địa, phá hoại mùa màng, gây ô nhiễm sinh học